Subasman kısaca, binanın zemin kotunu doğal zeminden ayıran yapısal bir bölümdür. Su basmanı olarak da adlandırılan bu bölüm, imar yönetmeliklerine uygun şekilde yapılır. Peki prefabrik evler için subasman nasıl yapılır ve yapımında nelere dikkat edilir? Merak edilenleri sizin için cevapladık!
Subasman Ne Demek?
Öncelikle subasman nedir sorusunu detaylı şekilde yanıtlayarak bu bölümün temel işlevlerine göz atalım. Subasman, Fransızca “soubassement” kelimesinden Türkçeye geçen ve yapı eteği-üst temel anlamlarına karşılık gelen bir kavramdır. Yapılarda kullanılan subasman, zemin kotunun altında kalan ve dış etkenlere karşı binayı koruyan bir bölümdür. Ayrıca su geçirmezliği de desteklemesiyle suyun duvarın altından sızmasını engeller.
Subasman kadar subasman kotunun ne olduğunu da bilmek gerekir. Subasman kotu,
bir yapının temel üst seviyesini ifade eder ve zemin kotunun hemen üzerinde bulunur. Kısacası subasman kotu, subasmanın yer aldığı seviyeyi gösterir. Su basman kotu, yani zemin kotuna göre yükseklik kaç olmalı sorusunun cevabı ise 0 ila 1,20 m’dir. Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği gereğince subasman kot yüksekliğinin maksimum 1,20 metreyi geçmeyecek şekilde yapılması gerekir.
Subasman profili ise uygulanacak ısı yalıtımının alt kenarlarını düzgünleştirmek amacıyla kullanılır. Dikey şekilde uygulanan bu profil, ısı yalıtımının daha düzgün ve dayanıklı olmasına etki eder.
Subasman kavramının su basma ile ilgili olup olmadığı da merak edilir. Subasman, su yalıtımını desteklemekle birlikte doğrudan su basması ile ilgili bir kavram değildir. Temelin üstüne yapılan üst yapı eteğidir.
Subasman Ne İşe Yarar?
Subasman nedir sorusunu cevapladığımıza göre bir de bu yapı eteğinin ne işe yaradığını ele alalım. Yapılan subasman, yapının zemin yüksekliğini araziden daha yükseğe çıkarmaktır. Bu uygulamanın yapılış amacı da binayı nem, su baskınI don etkisi, zararlı organizmalar gibi dış etkenlerden korumaktır.
Genel hatlarıyla subasmanın işlevleri şu şekildedir:
- Suyun temel seviyesine ulaşmadan dışarı akmasını sağlar,
- Yağmur suyunun duvarlara ulaşmasını önleyerek dış cephe yalıtımını destekler,
- Yapıya zarar verebilecek dış etkenleri uzaklaştırarak yapı stabilitesini artırır,
- Nemi kontrol altına alır ve aşırı nemden kaynaklanan rutubet, mantar ve küf oluşumunu engeller.
Subasmanın işlevlerini sıraladığımıza göre subasman nasıl yapılır konusuna da geçebiliriz.
Prefabrik Yapılarda Subasman Nasıl Yapılır?
Prefabrik evlerin temeli de betonarme yapılara benzer şekilde ilerler. Subasman, zorunlu bir uygulama olmamakla birlikte çevresel etkenlere karşı yapı dayanıklılığı sağlayan bir bölümdür. Betonarme gibi prefabrik evlerin de dayanıklılığını artırır. Prefabrik yapılarda da benzer şekildeki adımlar izlenerek subasman yapımı tamamlanır. Bu aşamalar da şu şekildedir:
● Zeminin Hazırlanması
Öncelikle yapı arazisinin düzgünce temizlenmesi gerekir. Bu kapsamda, moloz, çakıl, taş gibi malzemelerin uzaklaştırılarak arazinin düzleştirilmesine geçilir. Zemin temizliğinden sonra ise kazı ve temel çalışmasına geçilir.
● Temel Hazırlığı ve Temel Kazısının Atılması
Subasman yapımına geçmeden önce subasman seviyesine uygun temel kazısı yapılır. Temel kazısının derinliği ise 50-100 cm aralığındadır. Kazı tamamladıktan sonra subasman altına 10-15 cm kalınlığında kum ya da çakıl serilir. Bunun amacı, yapılacak subasmanın zemine iyice yerleşmesini sağlamaktır.
● Subasman Kenarlarına Kalıp Döşenmesi
beton dökümüne hazırlık için subasman yapılan alanın kenarlarına kalıplar yerleştirilir. Bu kalıplar, betonun istenilen şekilde ve düzgün bir yüzeyde sertleşmesini sağlamaya yöneliktir.
● Demir Donatının Yerleştirilmesi
Subasmanın dayanıklılığını artırmak için de kalıp içine demir donatılar yerleştirilir. Bu donatılar, betonun çatlama ya da çökme ihtimaline karşı direnci artırarak yapı güvenliğini teminat altına alır.
● Yalıtımın Tamamlanması
Subasman üzerine uygulanacak yalıtım ise yapıyı nem ve su geçişine karşı korur. Özellikle su yalıtım membranları veya benzeri malzemeler bu aşamada kullanılarak su geçişinin önüne geçilir. Isı yalıtımı için de 20 dns yoğunluğa sahip bir strafor serme uygulaması tamamlanır.
● Beton Dökülmesi
Kalıp ve demir donatı hazırlandıktan sonra terazili beton dökülerek subasman oluşturulur. Beton dökümü sırasında düzgün bir yüzey elde etmek için vibrasyon uygulamaları yapılır.
Beton yerleştirildikten sonra yüzey, düzgün bir şekilde mastarlanarak düzeltilir ve ideal eğim sağlanır. Sonrasında ise betonun dayanıklılığını artırmak ve çatlak oluşumunu engellemek için beton kürleme işlemi yapılır. Subasman yapımı tamamlandıktan sonra yüzey üzerine yapılacak diğer işlemler için hazır hâle gelir.
Verdiğimiz bilgilerden de anlaşılacağı üzere prefabrik yapı temeli de betonarme yapı temeline benzer şekilde ilerler. Bununla beraber prefabrik beton dökme işleminde terazili beton dökme uygulanır. Arazinin ölçüsü baz alınarak yapılan tüm işlemler sonrasında ise prefabrik ev montajına geçilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Su Basman Olmazsa Ne Olur?
Subasman olmadan da bir ev inşa edilebilir. Bununla beraber su basman uygulaması, yalıtımı desteklerken yapının dayanıklı kullanılmasını da sağlar. Subasman uygulaması zorunlu olmasa bile arazinin koşulları su geçişine müsait bir durumda ise muhakkak zemin etüdüne uygun şekilde subasmana yer verilmelidir.
Zemin etüt çalışmasına dair detaylı bilgiler için Zemin Etüdü Nedir adlı yazımıza göz atabilirsiniz.
Subasman Yüksekliği Ne Kadar Olmalı?
Minimum su basman yüksekliği, 30 cm’dir. Su basman yüksekliğini belirleyen temel ölçüt, yapının zemin özellikleridir. Bölgenin yağış özellikler ve su seviyesi de doğrudan etkilidir. Genel olarak su basman yüksekliği 30-80 cm olur.
Subasman Kalınlığı Kaç Olmalıdır?
Yapılan zemin etüdü çalışması neticesinde subasman kalınlığının da ne kadar olması gerektiği hesaplanır. Genel olarak subasman kalınlığı, 40-70 cm aralığındadır. Yükseklikte olduğu gibi subasman kalınlığında da arazinin zemin özellikleri ve yerel iklim koşulları etkilidir.
Subasman ile Temel Arasındaki Fark Nedir?
Yazımızda da açıkladığımız üzere subasman, üst temel anlamına karşılık gelir. Yapılacak su basman -+ 0.00 kotunun altında yani toprağın üstünde kalan kısımdır. Temel ise yapının yüklerini zemine güvenli şekilde aktaran ana taşıyıcı elemandır. Temelin üstüne zemin kotunu yükseltmek amacıyla subasman yapılması önerilebilir.
Prefabrik evlerde subasman nedir, subasman zorunlu mudur ve nasıl yapılmalıdır sorularını cevapladık. Güvenli ve dayanıklı modüler evler kapsamında sunduğumuz Prefabrik Evler sayfamıza göz atarak hizmete dahil ettiğimiz avantajlı modelleri inceleyebilirsiniz.